Çocuklarda Demir Eksikliği Anemisi

Çocuklarda Demir Eksikliği Anemisi

Demir eksikliği anemisi, demir eksikliği sonucu hemoglobin miktarının azalmasıdır. Her yaş grubunda ve her iki cinste görülmekle birlikte 6-24 aylık çocuklarda ve ergenlerde görülme sıklığı artar. Çünkü bu dönemlerde büyümenin hızlı olup besinler ile demirin alınması yeterli olmayabilir.

Demir eksikliği anemisinin sebepleri nelerdir?

Vücuttaki demir dengesi, demir alımı ve kayıplar arasında hassas bir dengedir.

• Demirin besinlerle alımı yetersizse
• Demirin barsaklardan emilim bozukluğu yaratan bir hastalığı varsa (çölyak hast, inek sütü alerjisi, parazitler vb).
• Demirin yetersiz emilimine neden olan maddeler ile birlikte alınırsa (kalsiyum, fitat, tanin, çinko, bakır, kurşun, kobalt, mangan, kadmiyum)
• Kan kayıpları varsa (burun kanaması, anal fissür, ülser, kızlarda menstrual kanama)
• Anneden geçen demir depoları az olduğunda, düşük doğum ağırlıklı bebek veya prematüre bebeklerde demir ihtiyacında artış olur ve karşılanmaması halinde demir eksikliği gelişir.

Demir eksikliği anemisinin belirti ve bulguları nelerdir?

• Solukluk
• Süt çocuklarında huzursuzluk, uyku bozukluğu, ağlarken morarma (katılma nöbeti), gelişim geriliği bulguları
• Halsizlik, yorgunluk, çarpıntı, baş ağrısı, ağız köşesinde yaralanmalar, tırnaklarda çizgilenmeler
• Sinirlilik, iştahsızlık, öğrenme güçlüğü, okul başarısında düşme
• Besin değeri olmayan tuz, toprak, buz, kireç gibi maddeleri yeme isteği
• Enfeksiyonlara eğilimin artması

Demir eksikliği anemisi nasıl tedavi edilir?

Çocuk hastalarda demirin şurup veya damla formları tercih edilir.

Genelde çocuk açken yani beslenmeden yarım saat-1 saat önce önce veya 2 saat sonra verilmelidir.Süt ürünleri ile tercih edilmemelidir.

C vitamini içeren yiyecek veya içecekler demir emilimini arttırdığından verilmesi uygundur. Demir içeren ilaçların tadının çocuklar tarafından tolere edilmemesi nedeni ile portakal suyu ile beraber verilebilir.

Tedavinin yan etkileri arasında siyah dışkılama, kabızlık, ishal, bulantı, karın ağrısı, ağızda metalik tat olabilir.

Demir tedavisi ortalama 3 ay sürer.

Demir eksikliği anemisi gelişmemesi için ne yapılabilir?

• Anne sütü alan zamanında doğmuş bebeklere 4. aydan sonra koruyucu demir desteği başlanabilir. Preterm bebeklere demir depoları daha az ve ihtiyaçları daha fazla olması nedeni ile demir takviyesi 2.ayı dolduktan sonra koruyucu amaçlı başlanır.
• Çocuklar 6.aydan sonra ek beslenmeye geçtiklerinde demir içeriği fazla olan yiyecekleri yiyerek demir takviyesi besinsel olarak alınmış olunur.
• 1 yaşından sonra eğer inek sütüne geçiliyorsa günde 400-600 ml inek sütü tercih edilmelidir. İnek sütünün fazla tüketilmesi, çay, kahve, kepek ekmeği demir emilimini azaltarak demir eksikliğine neden olur.

Demir içeren besinler nelerdir?

• Karaciğer, kırmızı et, tavuk eti ve balık eti
• Yumurta
• Kuru baklagiller
• Yeşil yapraklı sebzeler
• Üzüm ve pekmez
• Kuru kayısı, kuru dut, kuru üzüm gibi meyveler
• Portakal, mandalina, domates, biber vb. gibi C vitamini içeren meyve ve sebzelerin de demir içeren besinlerle alınması emilimi arttırır.