Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş

EK GIDA

Bebeklerin eğer kilo alımı yeterli ise ilk 6 ay sadece anne sütü, anne sütü verilemeyen ya da diğer tıbbi gereklilik durumlarında formül mama ile beslenmesi önerilir. 6 ayı doldurduktan, mama sandalyesinde destekli de olsa oturabilir bir duruma ulaştıktan sonra artık ek gıdaya geçmeye hazırız.

Bebeklerde Ek Gıdaya Geçişte İlk Adım (6-8 Aylık Dönem)

İlk gıdalara, ilk etapta tadımlık olarak başlanılması önerilir. Ek gıdalara yoğun olarak başlamanız, anne sütü alımını olumsuz etkileyebilir. Bebeğin 8 ayı bitene kadar günde en fazla 2 ek gıda öğünü verebilirsiniz.  Bir günde vereceğiz ek gıda miktarı, 2 minik kavanoz (2 çay bardağı) ölçüsünü geçmemeli. Ek gıdalara tadımlık olarak başlanmalı ve bebeğin uyumu ve tepkisine göre miktar yavaş yavaş arttırılıp; 8. Ayın sonuna kadar en fazla 2 minik kavanoz (2 çay bardağı) verilmelidir.

6-8 aylık dönemde bebeğin günlük besin ihtiyacının en fazla 3 te 1i ek gıda ile karşılanır. Bu sebeple 6. aydan sonra bebeğinizi düzenli olarak anne sütü ile beslemeye devam etmelisiniz. Ek gıdalar bu dönemde tek başına bebeğinizin sağlıklı gelişimini desteklemeye yetmez. Bunun için anne sütünün azaldığı noktada ek besini arttırmamalısınız.

Ek Gıdalara Alışma Süreci (9-12 Aylık Dönem)

Bu dönemde hala ana gıda maddesi anne sütüdür. Fakat artık bebeğiniz ek gıdalara daha çok alışmış olacaktır. Bunun için ek gıdaların miktarını biraz daha arttırabilirsiniz. Bu dönemde beslenme planının %50’sini anne sütü, %50 sini ek gıda oluşturur. Yani günlük besin tüketiminin yarısı anne sütü ile gerçekleştirilir. Bu dönemde ek gıda öğünü 2’den 3’e çıkarılabilir . Fakat yine her bir öğünde vereceğiniz ek gıda miktarı, 1 minik ek gıda kavanozu yani 1 çay bardağı ölçüsünü geçmemelidir. Çünkü bu dönemde de ek gıda, anne sütünün yerine geçmemeli.

Ek Gıda Döneminde Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Noktalar

• Ek gıdaya başlarken bebeğinizin ilk defa ek bir gıda ile tanıştığını unutmayın. Bu yüzden her yeni gıdaya başlarken, o gıdadan bir tatlı kaşığı verip bu miktarı zamanla arttırabilirsiniz. Bu hareket bebeğinizin sindirim sorunları ve alerji semptomları gösterip göstermeyeceğine dair bir ipucu oluşturur.
• Ek gıdaya tek çeşit ile başlanır. Her yeni ek gıdayı en az 2-3 gün aralıklarla beslenme listesine ekleyebilirsiniz.
• Bebeğiniz için uygun tariflere tuz ve şeker eklememelisiniz.
• Ek besinlere geçilirken; elma, şeftali, armut gibi meyveler ile patates, havuç ve kabak gibi sebzelerin püresi tercih edilebilir.
• Bir iki kaşık ek gıda verdikten sonra bebeğinize anne sütü verin. Bu şekilde bebeğinizi yormamış olursunuz.
• Bebeğiniz ek gıdaları ısrarla dışarıya doğru itiyorsa ve yutmuyorsa henüz hazır değildir. Ek gıda desteğini birkaç gün sonra tekrar deneyin. Bebekler ek gıdalara 7. aya kadar alışamayabilirler.
• Eğer bebeğiniz kaşığı reddediyorsa belki de sorun yemek yemekte değil kaşığa alışamamasıdır. Bu durumda kaşık yerine parmağınızla yedirmek de çözüm olabilir.

1.Sebze Püreleri:

Ek gıdaya başlangıçta genel olarak sebzeler önerilir. Başlangıç için (mevsime göre değişmekle beraber) patates, havuç, kabak gibi sebzeler idealdir. Bebeğe sebzeler öncesinde meyve verildiğinde, meyvelerin tadı daha tatlı olduğu ve bebekler tarafından daha çok sevildiği için sebze reddine sebep olabilmektedir.

Sebze püresi tarifi;

Bir yada İki adet mevsim sebzesi, buharda pişirilir. 1 tatlı kaşığı haşlanmış yulaf/irmik/bulgur/pirinç eklenir. İlk aylarda öncelik pirinç kullanımıdır. Karışım hazırlandıktan sonra 1 tatlı kaşığı zeytin yağ eklenir. Ardından süzgeçten geçirilir. Blander kullanımı önerilmez. Çok koyu olursa terciğe göre anne sütü/mama veya su eklenebilir. Kıvam, çorba kıvamına getirilmez. Su ihtivası yüksek olduğu için kalori kaybına yol açar.

2 – Meyve Püreleri:

Biraz sebze sonrası yavaş yavaş meyvelere geçebiliriz. İlk bir yaşta yine mevsimine uygun olarak verilecek elma, armut, muz, avokado, kayısı, şeftali bebekler için uygun meyvelerdir. Elma, armut gibi meyveleri besin değerini koruması açısından cam rendeyle püre haline getirebiliriz. Bunun yanında yine buharda kısa süre (mesela 5 dk.) pişirerek püre ya da parmak yiyecek şeklinde bebeklere sunabiliriz. Muz, avokado gibi yumuşak kıvamlı yiyecekler direkt çatalla ezilerek püre şeklinde bebeklere verilebilir. Çilek, domates, portakal gibi meyve sebzeler alerjik potansiyelleri ve asidik içerikleri nedeni ile daha çok bir yaş sonrası çocuklar için önerilmektedir.

3- Yoğurt:

Yoğurt süt ürünlerine başlamak için güvenilir bir yiyecektir. Bu sebeple süt ürünlerine başlangıçta yoğurt ile başlıyoruz.

Evde kendi mayalayacağımız yoğurt en sağlıklı seçenek. Günlük mayalama en ideali olan olur ancak her zaman mümkün olmayabiliyor. Gün aşırı da az miktarlarda mayalayıp yoğurdumuzu tüketebiliriz. Evde mayalanmış yoğurt doğal bir probiyotik olması açısından çok sağlıklı ve kıymetlidir

Ek gıdaya geçişte hatalar;

-Yiyecekleri blenderdan geçirerek tükettirmek

-Her öğünde çorba vermek

-Biberon ile sıvı ek gıdaları vermek

-Sevmediği gıdalardan vazgeçmek

-1 yaş altı inek sütü tüketimi

-Yemek suları ile beslenmek

-Kahvaltıda ve diğer öğünlerde besinleri bulamaç yapıp beslemek

-Doyan bebek ile yeme kavgası vermek

Bebek ek gıdayı reddederse neler yapmalıyız?

-Bebeğini zorlama, tadımlık bile ek gıda tüketse, zamanla tat uyumu ile aldığı besin miktarını artırır.

-Kaşığını ek gıda ile tam doldurma, kaşık ucu ile tadabileceği kadar besin ver

-Ek gıdayı tamamen reddediyorsa inatlaşma, 3 günde 1  aynı gıda ile temas ettirip, damak tadının oluşmasına olanak sağlayın. Kararlı olun, ısrarcı yada zorlayıcı olmayın.

-Sevdiği gıdalar ile tek tip beslenmeye devam etme, doymadığını düşünüp aynı öğün içerisinde alternatifler sunma.

-Kaşık ile yemek istemiyorsa, kendi eli ile beslenmesine olanak sağla, BLW ile beslenmeye yönelt.

İdeal BLW yöntemi 8. Aydır. Bebeğinin kıskaç hareketi ile nesneleri tutup, ağzına götürmesi gerekir.

BLW de parmak besinler(kendi elleri ile tutup, yiyebileceği gıdalar) önerilir.

Parmak besinlere örnek;

-Tam Buğday Ekmeği         -Meyve

-Peynir                                 -Buharda pişmiş sebzeler

-Krep                                    -Makarna

-Haşlanmış Yumurta         -Sebze mücverleri

SU

Bebek ne kadar su içmeli?

Anne sütü alan bebeklerin ilk 6 ay suya ihtiyacı yoktur. Anne sütünün %88 sudur. Aynı kural mama ile beslenen bebekler içinde geçerlidir.

Ek gıdaları geçiş ile beraber yavaş yavaş su vermeye başlayabilirsiniz. 6-12 ay arası bebeğin su ihtiyacı 150-500 ml arası değişmektedir. Bu ihtiyaç yaş, kilo, cinsiyet, hareket durumuna göre değişebilmektedir. Hava sıcaklıkların yüksek olduğu ve ishal gibi durumlarda sıvı ihtiyacı artmaktadır.

1 Yaş altı verilmesi önerilmeyen gıdalar;

-Şeker -Tuz -Bal-Çay                                    -İnek sütü

-Çikolata ve Kakaolu gıdalar                      -Fındık, fıstık, patlamış mısır

-Deniz kabukluları(midye, kalamar)         -Salam, sosis, sucuk

-Konserve, turşu, dondurulmuş gıdalar   -Hazır bitki çayları

-Baharatlar –Patlıcan                                 -Sakatatlar

6-7 ayda verilebilecek gıdalar

7-8 aylarda verilebilecek gıdalar

9.-12 ayda verilebilecek gıdalar